Çekme Belgeli Araçların Yasal Süreçleri

Çekme belgeli araçlar, trafikte kullanılmayan, ancak çeşitli sebeplerle tescili iptal edilen ya da yasal olarak geçici olarak trafiğe çıkarılmayan araçlardır. Bu araçlar, genellikle kayıt dışı olan ve belirli bir süre için trafikten men edilen araçlar olarak tanımlanabilir. Türkiye’de, çekme belgeli araçlar, "Çekme Belgesi" adı verilen bir belge ile ilişkilendirilir ve bu araçların trafiğe çıkmadan önce yerine getirilmesi gereken bir dizi yasal ve idari süreç bulunur.

Bu makalede, çekme belgeli araçların ne olduğu, bu araçlarla ilgili yasal süreçlerin nasıl işlediği ve oto ekspertiz hizmetlerinin bu süreçteki rolü ele alınacaktır.

Çekme Belgeli Araç Nedir?

Çekme belgeli araç, trafik kaydına sahip olsa da çeşitli sebeplerle trafikten men edilmiş veya tescili iptal edilmiş araçlardır. Türkiye’de, bu tür araçlar, Genelde iki ana sebeple çekme belgesi alır:

  1. Trafikte Geçici Yasak: Trafik güvenliği, çevre kirliliği gibi gerekçelerle geçici olarak trafikten men edilen araçlar.

  2. Tescil İptali: Aracın ruhsatı iptal edilmiş, kaydı silinmiş olan araçlar.

Bu araçlar, genellikle uzun bir süre boyunca trafiğe çıkmayabilirler. Ancak, zamanla bu araçların tescil ve yasal işlemleri tamamlanarak, tekrar kullanılabilir hale getirilmeleri mümkündür.

Çekme Belgeli Araçların Yasal Süreçleri

1. Araç Satışı ve Sahip Değişikliği

Çekme belgeli bir aracın satışı, normal bir aracın satış sürecinden farklıdır. Araç tescili yapılmadığı için, öncelikle aracın yasal durumu netleştirilmelidir.

  • Satış Öncesi Kontroller: Çekme belgeli araç alım satımında, araç üzerinde yapılması gereken ilk işlem, aracın mevcut durumunun ve çekme belgesinin hukuki durumunun incelenmesidir.

  • İlk Tescil İşlemi: Eğer araç tescil edilmemişse, araç sahibi, çekme belgesini iptal ettirerek tescil işlemlerini yapmalıdır. Bu süreç, aracın geçerli bir muayenesinin yapılmasını gerektirir.

  • Oto Ekspertiz Raporu: Satıcı ve alıcı arasındaki işlemlerin sağlıklı yürümesi adına, oto ekspertiz raporu alınması tavsiye edilir. Ekspertiz raporunda aracın teknik durumu, olası kazalar veya büyük mekanik arızalar gibi unsurlar detaylı olarak yer alır.

2. Trafiğe Çıkma İşlemleri

Çekme belgeli araç, satıldığında ya da yeni sahibi tarafından kullanılmak istendiğinde, belirli bir dizi prosedürden geçerek trafikte kullanılabilir hale getirilmelidir. Bu prosedürler şunlardır:

  • Araç Muayenesi: Trafiğe çıkabilmesi için araç, TÜVTÜRK gibi yetkili kurumlar tarafından muayene edilmelidir. Çekme belgeli araçların, bu muayeneden geçmeden trafikte kullanılmasına izin verilmez.

  • Vergi Borcu ve Ceza Durumu: Araç üzerinde herhangi bir vergi borcu veya ceza bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir. Çekme belgeli araçlar, borçlarının temizlenmesi halinde trafikte kullanılabilir.

  • Çekme Belgesi İptali: Çekme belgesinin iptali için aracın yasal bir şekilde trafiğe çıkabileceğine dair gerekli belgeler tamamlanmalıdır.

3. Sigorta Süreci

Çekme belgeli araçların sigorta işlemleri, normal araçlardan farklıdır. Çünkü bu araçların sigorta poliçeleri düzenlenmeden önce, aracın tescilinin yapılması ve muayeneden geçmesi gerekmektedir.

  • Sigorta Başvuru Şartları: Çekme belgeli bir aracın sigorta yapılabilmesi için aracın ruhsatının ve muayenesinin geçerli olması şarttır. Ayrıca, aracın trafik cezası ve vergi borçları temizlenmelidir.

  • Oto Ekspertiz Değerlendirmesi: Sigorta işlemi öncesinde, özellikle eski araçlar için oto ekspertiz hizmeti alınarak, aracın teknik durumu ve güvenliği konusunda detaylı bir rapor alınması önerilir. Bu rapor, sigorta poliçesinin belirlenmesinde etkili olacaktır.

Çekme Belgeli Araçların Oto Ekspertiz Raporundaki Rolü

Oto ekspertiz, araç alım-satım işlemlerinde önemli bir adımdır ve özellikle çekme belgeli araçlarda çok daha kritik bir rol oynar. Ekspertiz raporu, aracın genel durumu hakkında bilgi verir ve olası sorunları tespit eder. Çekme belgeli araçlar, genellikle uzun süre kullanılmadıkları için motor, şasi, fren sistemi gibi önemli parçalarda ciddi aşınmalar olabilir.

Ekspertiz raporu, şu unsurları kapsar:

  • Motor Durumu: Çekme belgeli araçlar, uzun süre kullanılmadıklarından motor ve mekanik parçalarda hasar oluşmuş olabilir. Ekspertiz raporunda motorun durumu, yağ kaçakları, aşınmış parçalar ve olası arızalar tespit edilir.

  • Fren ve Süspansiyon Sistemi: Uzun süre trafiğe çıkmayan araçlarda fren ve süspansiyon sistemlerinde korozyon veya bozulmalar olabilir. Ekspertiz, bu tür problemleri ortaya koyar.

  • Elektriksel Durum: Elektriksel aksam, özellikle batarya ve ışık sistemleri gibi önemli unsurlar, uzun süre kullanılmayan araçlarda çalışmayabilir. Oto ekspertiz, bu konuda da bilgi sağlar.

  • Karoseri Durumu: Araç kasasında paslanma, çürümeler veya darbeler olup olmadığı detaylı bir şekilde incelenir.